We moeten het hebben over impact productie en het probleem van mooi werk dat in rook opgaat. Want pas zodra het vaag wordt ben je echt goed bezig.
Als resultaatgerichte veranderaar of idealistische maker bouw je graag aan concrete oplossingen en resultaten. Je bent meestal niet zo’n fan van vaagheid.
Het is fijn om iets af te leveren dat nuttig is. Zoals Bron chat, een AI tool waar ik met developer Jeremy aan werk, zonder winstoogmerk, met een team van SVDJ Incubator en Open State Foundation. Bron chat maakt 3.5 miljoen open overheidsdocumenten makkelijk doorzoekbaar voor journalisten.
Toch hebben ook praktische tools vaak nog een hogere doel. In het geval van Bron chat is dat: ‘de democratie versterken’ en ‘bijdragen aan een cultuur van gelijkwaardigheid en wederkerigheid in de journalistiek’.
Andere hogere doelen kunnen te maken hebben met bijvoorbeeld vrede, liefde, schoonheid, vrijheid, gelijkheid, bewustzijn en veiligheid. Allemaal ‘vage zaken’ die niet makkelijk zijn te definiëren, en die ook lang duren om te bouwen, bevorderen en produceren.
Dat brengt ons bij impact. Het bijzondere aan impact is dat het een vage term is om iets vaags te beschrijven. Dubbelvaag zegmaar. “We ontwikkelen oplossingen om de democratie te versterken en onze impact beschrijft de vorderingen die we daarin maken.” Kan het nog abstracter en ongrijpbaarder?
Je bent niet de enige als weinig hebt met ‘impact’ en alles wat eromheen hangt. Het woord riekt naar onzin en corporate bullshit. Bovendien is impact producer een jong beroep, in Nederland althans. In de UK is iets bekender, zeker in de documentaire-wereld.
Maar het is wel de moeite waard om nog eens scherp naar impact te kijken. Want vage taal is zelden een goed teken, maar bijna alles wat echt belangrijk en waardevol is – zoals democratie – laat zich moeilijk meten en beschrijven, en volgt ook niet vanzelf uit de goedbedoelde projecten of taken die je doet.
Denk aan je wat er gebeurt als je iets nieuws maakt. Je bedenkt, je ontwikkelt, je levert, en dan is er even wat aandacht. Zowel intern als extern, als je geluk hebt. Vervolgens verdwijnt jouw ‘blipje’ in de de orkaan van andere nieuwe dingen die iedere dag gebeuren.
Voor het aanpakken van die vluchtigheid en vergankelijkheid is ‘impact productie’ uitgevonden; in feite de kunst van het zorgen dat iets beklijft, van een effect teweegbrengen dat ertoe doet op de lange termijn.
Bron chat, bijvoorbeeld, is een prachtig project, maar voor ons als makers ook confronterend. Want onze Jeremy verricht briljant werk; journalisten en burgers kunnen nu makkelijk vragen stellen aan miljoenen openbare overheidsdocumenten. Tegelijkertijd worden mensen overspoeld door andere AI tools die aandacht opeisen en terecht weinig vertrouwen wekken. Hoe zinvol en democratiserend zijn we dan echt bezig?
Impact producers helpen je met bijdragen aan blijvende verandering. Via het vinden van sleutelfiguren en medestanders. Met manieren om het publieke debat te beïnvloeden. En door jouw hogere doelen te vertalen naar concrete veranderingen in beleid, regels en gedrag.
Jij kunt dit zelf ook. Het enige wat je nodig hebt is een bloedhekel aan mooi werk in rook zien opgaan. En een besluit. Om heel gericht en concreet aan het vage te werken, binnen de onmogelijkheden van het systeem.
Wil je net als wij de democratie versterken, en bijdragen aan schone rivieren, en vrede, terwijl de wereld in brand staat en de PFAS-lozingen doorgaan? Wil je goed leven zonder jezelf uit te putten? Denk je soms dat het allemaal geen zin heeft? Meld je hier aan voor een telefonisch visiegesprek (30 minuten, vrijblijvend).
