Verankering van jouw visie is de heilige graal, als je ècht iets wil veranderen.
“Wees nou pragmatisch en maak het niet te groot. Ga voor kleine stapjes, als je mensen afschrikt gebeurt er helemaal niets.”
Misschien heb je dit, net als ik, al vaak gehoord. En heb je er, net als ik, ook goed naar geluisterd. Je bent al jarenlang pragmatisch bezig. Je doet wat nodig is. Soms ga je in discussie, maar daarna sluit je aan bij wat er al is. Pragmatisch.
Met als resultaat dat je nog steeds scherp bent, maar dat er ook stap voor stap, stukje bij beetje iets is vervaagd. Want je blijft iemand met visie, alleen dan nu in aangepaste vorm. Je visie is verwaterd en je bent zelf ook (een beetje) verwaterd.
Hoe raak je uit deze toestand en krijg je weer vaste vorm?
Laat je inspireren door de mensen die jou, mij en anderen aansporen tot pragmatisme. Zij hebben nu de positie waar jij in de toekomst op uit wil komen. Hun visie – het grote, radicale idee waarbinnen we allemaal werken, ook al beseffen we dat niet – is zo goed verankerd is dat het eigenlijk niet meer ter discussie kan staan.
Het spel mag variëren, maar het speelveld staat vast. Eén voorbeeld om dit concreet te maken: de privatisering van het Nederlandse zorgsysteem, gebaseerd op het idee van marktwerking, is ooit met vereende krachten doorgevoerd. Sindsdien gelden alleen nog de kleine, niet-fundamentele aanpassingen als pragmatisch. Marktwerking loslaten en voor een totaal ander systeem kiezen, wordt gezien als onhaalbaar en geen serieuze optie.
Iet dergelijks is ook op kleinere or grotere schaal mogelijk voor jou. In je organisatie, je startup of je afdeling. Het gaat erom dat je helder voor ogen hebt waar je heen wilt qua overtuigingskracht: alles wat aanstuurt op fundamentele verandering van de nieuwe status quo moet zich pragmatisch aanpassen om serieus genomen te worden. “There is no alternative”. Dat gevoel.
Over technologie, zoals robots en AI, wordt weleens gezegd dat het pas echt succesvol is, zodra mensen het niet meer als zodanig zien. Een stofzuiger is dan bijvoorbeeld geen robot meer, maar gewoon een stofzuiger. Volwassen technologie is geen technologie; het is een natuurlijk deel van onze habitat.
Voor visie geldt ook zoiets. Jouw visie is pas duurzaam verankerd, op het moment dat de scherpte en grootsheid van je idee onzichtbaar opgaat in het leven van alledag. Het is dan niet meer inspirerend of verontrustend, maar gewoon realiteit.
Dat heeft wat tijd nodig, en veel gerichte inspanning met een community en netwerk van gelijkgestemden. Maar het is mogelijk. Kijk wat de neoliberalen hebben bereikt sinds de jaren 1970.
Hoe voorkom je dat jouw visie verwatert? Het gaat niet om kleine of grote stappen, of sterker staan in het debat. De slimme pragmaticus kijkt de kunst af van radicale denkers die erin slagen om te overtuigen zonder discussie.
Raak je jezelf een beetje kwijt in je hang naar pragmatisme? Ben je op hoog niveau pragmatisch, maar toch ontevreden over de resultaten? Wil je pragmatischer zijn in het pragmatisch zijn? Een keer sparren daarover? Je kunt je hier aanmelden voor een telefonisch visiegesprek (30 minuten, vrijblijvend).
